بوستر پمپ چیست و چه کاربردی دارد؟

یکی از مشکلاتی که در سیستم آبرسانی شهری، و آب مصرفی ساختمان‌ها وجود دارد، تنظیم فشار آب داخل لوله‌هاست. با توجه به اینکه میزان مصرف آب دائما در حال تغییر است و هیچ گونه الگوی خاصی برای مصرف وجود ندارد، با افزایش یا کاهش مصرف آب، میزان فشار آب داخل لوله‌ها نیز دائما تغییر می‌کند و این تغییرات مشکلاتی را در سیستم‌های آبرسانی بوجود می‌آورد بنابراین وظیفه‌ی بوستر پمپ ، تامین فشار آب مصرفی می‌باشد.

بوستر پمپ چیست؟

بوستر پمپ دستگاهی است که از مجموعه‌ی چند پمپ آب که به صورت موازی به یکدیگر متصل شده‌اند، ساخته شده‌است. کاربرد اصلی آن همانند پمپ آب است با این تفاوت که، چون از چند پمپ آب استفاده شده است، آب را با فشار بیشتری منتقل می‌کند و همچنین قادر است، آب را به ارتفاع‌های بالاتر انتقال دهد. بوستر پمپ دارای انواع مختلفی است، مانند بوسترپمپ آبرسانی، آتش‌نشانی، آبیاری و خانگی که معمولاً در ساختمان‌های بلند، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، پاساژها، بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها، صنایع پتروشیمی، باغات و زمین‌های کشاورزی بزرگ و همچنین در سیستم‌های آتش‌نشانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پمپ و بوستر پمپ چه تفاوتی با هم دارند؟

پمپ دستگاهی مکانیکی است که توسط یک الکتروموتور انرژی الکتریکی را به مکانیکی تبدیل می کند در حالی که بوستر پمپ از مجموع پمپ و چند قطعه‌ی دیگر برای تنظیم فشار تشکیل شده است. پمپ به تنهایی کاری انجام نمی‌دهد و برای اینکه کاربردی شود، دست کم باید یک منبع یا پرشر سوئیچ به آن افزود تا قابل استفاده گردد.

انواع بوستر پمپ از نظر عملکرد

بوستر پمپ‌ها به دو روش و در دو دور ثابت و متغیر کار می‌کنند.

بوستر پمپ دور ثابت

اساس کارکرد بوسترپمپ دور ثابت به این شکل است که الکتروپمپ در آن به صورت ردیفی و نوبتی روشن و خاموش می‌شود. برای کنترل فشار در آن از دو پرشر سویئچ استفاده می‌شود. یکی در فشار حداقل و یکی در فشار حداکثر و کارکرد آن به این صورت است، زمانی که فشار مایع به حداکثر می‌رسد، کنتاکت موجود در پرشر از طریق تابلو فرمان، خاموش شدن پمپ را صادر می‌کند. همین طور در زمانی که فشار به حداقل می‌رسد کنتاکت موجود در پرشر از تابلو فرمان، روشن شدن پمپ را صادر می‌کند.

بوستر پمپ دور متغیر

یکی از ایراداتی که بوسترپمپ دور ثابت دارد این است که در فشار حداقل، روشن و در فشار حداکثر، خاموش می‌شود و این موضوع ضمن وارد کردن ضربه به پمپ، مایع را با فشار وارد لوله‌ها می‌کند و ممکن است باعث آسیب‌دیدگی لوله‌ها شود. به همین دلیل متخصصین برای رفع این مشکل از اینورتر در بوستر استفاده می‌کنند تا دور موتور را تغییر دهند و افزایش یا کاهش فشار آب به آرامی صورت گیرد و از آسیب دیدگی لوله‌ها جلوگیری شود و به همین دلیل به این نوع، بوستر پمپ‌های دور متغیر می‌گویند.

انواع بوستر پمپ‌ها از نظر کاربردی

بوستر پمپ‌ها از نظر کاربری دارای انواع متفاوتی هستند.

بوستر پمپ آبیاری

این نوع بوستر پمپ، شامل دو یا چند پمپ آب است که برای افزایش یا حفظ فشار و مقدار بازدهی آب به کار می‌رود و اغلب در سیستم‌هایی استفاده می‌شود که جریان آب، به صورت ناپایدار و متغیر است و زمانی که تقاضای آب پایین است، بوستر پمپ به صورت آماده به کار باقی می‌ماند و در صورت افزایش تقاضا بوستر پمپ فعال شده و فشار لازم جهت تامین آب مورد نیاز را افزایش می‌دهد. از این بوستر پمپ‌های دور ثابت، جهت سیستم‌های آبرسانی، آبیاری صنعتی، آبیاری فضای سبز و پرکردن مخازن استفاده می‌گردد.

بوستر پمپ آبرسانی

با توجه به افزایش روز افزون ساخت و سازهای شهری و همچنین محدودیت‌های شبکه‌ی آبرسانی شهری و عدم تناسب این گسترش با امکانات آبرسانی، لزوم پیش‌بینی تجهیزات و امکانات خاص جهت تامین فشار آب مصرفی ساختمان‌ها، که در تمامی ساعات شبانه‌روز، آب را جهت کلیه مصارف بهداشتی، با فشار مناسب و ثابت در دسترس همگان قرار گیرد ، بیش از پیش احساس می‌شد به همین دلیل بوستر پمپ‌های آبرسانی برای تامین این هدف بوجود آمدند.

بوسترپمپ‌های آبرسانی دقیقا مشابه بوستر پمپ‌های خانگی جهت ایجاد فشار عمل می‌کنند، با این تفاوت که بوستر پمپ‌های آبرسانی از دو یا چند پمپ، بسته به نیاز، به هم متصل می‌گردد.

بوستر پمپ آتش نشانی

یکی دیگر از بوستر پمپ‌ها که در ساختمان‌ها و صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد بوستر پمپ آتش نشانی‌است که متشکل از دو یا چند پمپ است که به صورت موازی به یکدیگر متصل شده‌اند به طوری که توانایی ایجاد فشار و دبی مورد نیاز یک سیستم آتش نشانی را با حداقل انرژی مصرفی و بالاترین راندمان، دارا باشد.

استفاده از آب و شبکه‌های آبرسانی در پیشگیری از آتش سوزی و مهار آتش در ساختمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی، تجاری و صنعتی از متداول‌ترین روش‌ها است. اما شبکه‌های آبرسانی شهرها و یا شهرک‌های صنعتی معمولا دارای فشار کمتر از حد مورد نیاز برای رساندن آب به نقاط مورد نیاز و همچنین تأمین فشار لازم برای تجهیزات آتش نشانی می‌باشد. لذا بوستر پمپ‌های آتش نشانی برای تامین فشار آب مورد نیاز سیستم‌های آتش نشانی بوجود آمدند.

بوستر پمپ خانگی

پمپ‌ها به تنهایی فقط کار جابجایی آب را انجام می دهد. ولی زمانی که از آن برای مصرف خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیازمند استفاده از یک سری قطعات جداگانه است که این قطعات به صورت نرمال شامل منبع آب و کلید اتوماتیک می‌شود و زمانی که الکتروپمپ به همراه این قطعات در محل مورد نظر نصب می‌گردد به مجموع آنها بوستر پمپ خانگی گفته می‌شود.

اجزای اصلی بوستر پمپ

اجزای اصلی و مشترک در دور ثابت و متغیر

• مجموعه الکترو پمپ‌ها
• بخش مکش
• بخش دهش
• شاسی اصلی

سایر اجزای اصلی در دور ثابت

• تابلوی کنترل
• تابلوی فرمان دور ثابت
• منبع دیافراگمی
• پرشر سوئیچ‌های حداقل و حداکثر فشار

سایر اجزای مشابه در دور متغیر

• تابلوی کنترل
• فرمان دور متغیر
• پرشر ترانسمیتر

مزایای بوستر پمپ دور متغیر نسبت به دورثابت

از مزایای بوسترپمپ‌های دور متغیر نسبت به دورثابت این است که، فشار سیستم آن همواره ثابت است و نیازی به منبع دیافراگمی به دلیل از بین رفتن ضربه‌ی ناشی از روشن و خاموش شدن پمپ و یکنواخت بودن مقدار آب و ثابت بودن فشار ندارد و همچنین به دلیل کمتر شدن فضای مورد نیاز و کاهش استهلاک کوپلینگ‌ها و قطعات متحرک الکتروپمپ‌ها و افزایش عمر مفید اجزاء تشکیل دهنده‌ی آن از بوستر پمپ‌های دورثابت بهتر است و همچنین هزینه‌های سرویس و نگهداری و هزینه‌های مربوط به مصرف برق در این بوسترپمپ نسبت به بوسترپمپ دورثابت کمتر است.

فضای موردنیاز نصب پمپ و بوستر پمپ

• هنگام نصب بوستر و پمپ باید دقت داشته باشید که فضای مورد نیاز این وسیله ها باید چگونه باشد؟. به طور کلی، فضای زیاد و بزرگ موجب هدر مکان، و فضای کم نیز باعث داغ شدن پمپ و بوستر می شود. هر دو این موارد به عملکرد نادرست پمپ ها می انجامد.
• در نظر گرفتن رطوبت هوا نیز خیلی مهم است. بالا بودن رطوبت هوا، باعث می شود تا موتور پمپ کارایی خود را از دست دهد و منجر به سوختن آن شود. اگر در مناطقی مانند شمال کشور زندگی می کنید و رطوبت نیز زیاد است، باید از پمپ های عایق بندی شده استفاده نمایید.
• برای استخرهای شنا پیشنهاد ما این است که از بوستر پمپ بهره گیرید زیرا به فضای کوچکی نیاز دارد. اما بر خلاف بوستر، پمپ های فشار به فضای زیادی نیاز دارد تا توان انتقال آب، با قدرت بالا را داشته باشد.
• اگر شما نیاز به پمپ فشار دارید اما به دلیل داشتن فضای ناکافی و کوچک مجبورید تا بوستر پمپ نصب کنید. بهتر است دست نگه دارید. شما نباید فضا را فدای عملکرد کنید. در غیر اینصورت انتقال آب به طبقات بالای ساختمان با مشکل روبه رو شده و فشار مناسبی را نخواهد داشت.

از دیگر موارد مهم برای فضای نصب پمپ و بوستر پمپ

• در فضایی که پمپ و بوستر نصب می شود نباید تابش مستقیم آفتاب، باد، باران و رطوبت یا فضای باز باشد. حتما پمپ را در فضایی مسقف قرار دهید.
• پمپ را روی سطح شیب دار و ناهموار قرار ندهید حتی اگر شیب خیلی کمی وجود داشته باشد. سعی کنید سطح زیر پمپ کاملاً صاف و ثابت باشد.
• در فضایی که پمپ را نصب می کنید حتما آن را روی پایه های محکم گذاشته و از نصب آن، مستقیم روی زمین پرهیز نمایید.
• اطراف پمپ باید کاملاً آزاد باشد تا جریان هوا به طور آزادانه گردش کرده و در آینده تکنسین بتوانند. سرویس کاری و تعمیر پمپ را راحت انجام دهند. در غیر این صورت دسترسی و تعمیر آن کار سختی خواهد بود.
• پمپ را در دیواره های خارجی ساختمان نصب کرده و سعی نمایید از دیواره های داخلی دور کنید. زیرا تولید صدای زیاد آن اهالی ساختمان را کلافه و اذیت خواهد کرد.

بوستر پمپ دور متغیر و دور ثابت

نحوه عملکرد بوستر پمپ دور ثابت، نوبتی خاموش و روشن شدن الکتروپمپ است. کنترل فشار در این نوع بوستر، بدین صورت است. که از دو پرشر سوئیچ، اولی در کمترین فشار و دومی در بیشترین فشار استفاده می گردد. وقتی فشار مایع در بیشترین حالت ممکن قرار می گیرد. کنتاکت موجود در پرشر، به واسطه تابلو فرمان دستور خاموشی پمپ را می دهد. اما وقتی که فشار در کمترین مقدار است کنتاکت به وسیله تابلو فرمان دستور روشن شدن پمپ را میدهد. اما این نوع روش در بوستر دور ثابت، باعث وارد شدن مایع با فشار به لوله ها می شود. در نتیجه لوله ها آسیب می بیند.

کارشناسان بعد از بررسی نکات منفی بوستر دور ثابت، برای حل و رفع مشکل پیش آمده از فناوری اینورتر در بوستر بهره جستند. تا دور موتور تغییر یافته و افزایش و کاهش فشار آب به لوله ها آسیبی ورد نکند و این چرخه به آرامی صورت بپذیرد. بنابراین به بوسترهای حاوی این فناوری بوستر پمپ دور متغیر گفته می شود.

سوالات متداول

آیا امکان استفاده راحت از بوستر پمپ در مناطق شرجی و مرطوب امکان دارد؟

بله. به شرطی که آن را عایق بندی کنید تا از رطوبت در امان بماند.

استفاده از کدام بوستر پمپ ها بهینه تر است؟

بوستر پمپ دور متغیر. زیرا به دلیل تغییر دور موتور و استفاده از فناوری اینورتر، آسیبی به لوله ها نمی رسد.

آیا می توان پمپ را در فضای باز بیرون قرار داد؟ 

خیر. باید پمپ در محلی مسقف و به دور از تابش نور خورشید، باد، باران، برف و رطوبت قرار گیرد تا آسیبی نبیند