کلاچ و پلاتین

کلاچ و پلاتین دو جزء جدایی ناپذیر الکتروموتورها و وسایل نقلیه‌ی موتوری هستند.

کلاچ الکتروموتور وسیله‌ای مکانیکی یا الکتریکی است که در شرایط ویژه بسته به نیاز، ارتباط محوری الکتروموتور را با محور دیگر قطع و یا مجددا وصل می‌کند. بنابراین کلاچ علاوه بر انتقال نیرو از محوری به محور دیگر، امکان قطع ارتباط را نیز برعهده دارد.

الکتروموتورها برای اینکه روشن شوند و شروع به کار کنند نیاز به یک نیروی گریز از مرکز دارند که باید قبل از اینکه الکتروموتور به سرعت نامی برسد مدار را از سیم پیچ خارج کند، این عمل به وسیله‌ی یک سوئیچ گریز از مرکز یا همان کلاچ انجام می‌شود.

کلاچ‌ها در وسایل نقلیه‌ی موتوری مانند ماشین‌ها و الکتروموتورها کاربرد دارند که در حین حرکت قدرت و سرعت موتور را افزایش می‌دهد.

گاهی در الکتروموتورها توقف‌های کوتاه و متوالی لازم و ضروری است و این امر وجود کلاچ را ضروری می‌کند. زیرا اگر کلاچ وجود نداشته باشد، الکتروموتور باید به طور کامل خاموش و مجددا روشن شود تا عملکرد مناسبی را ارائه دهد ولی با وجود کلاچ نیازی به توقف و استارت زدن دوباره‌ی الکتروموتور نیست.

باید به این نکته توجه شود که، کلاچ‌ها زمانی می‌توانند بهترین عملکرد خود را در الکتروموتورها داشته باشند که محورهای الکتروموتور کاملا هم مرکز باشند.

پلاتين‌ها وسيله‌ای هستند که در موتورهای الکتریکی استفاده می‌شوند و روی رتور موتورهای تک‌فاز با راه‌اندازی موقت نصب می‌شوند و با توجه به سرعت موتور و با استفاده از صفحه پلاتين، روی موتور يک سری کنتاکت‌ها را قطع و وصل می‌کنند. يعنی در هنگام راه اندازی موتور، سيم پيچ راه‌انداز را وارد مدار کرده و پس از اينکه موتور به سرعت نامی رسيد، سيم پيچ راه‌انداز را از مدار خارج مي‌کند.

بنابراین وظیفه‌ی پلاتین، استارت اولیه‌ی موتور است و به این صورت عمل می‌کند که در هنگام استارت به پلاتین فشار وارد می‌کند تا پلاتین جریان را وصل کند و موتور روشن شود و بعد از وصل کردن پلاتین، کلاچ به جای خود برمی‌گردد.

پلاتین‌ها بسته به نوع موتور در انواع مختلف ساخته می‌شوند و همچنین بسته به تعداد دور موتور  به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند مثل پلاتین وکیوم کوچک و بزرگ که در تعداد دور 3000 و 1400 دور و در دو نوع و با یک شکل ساخته می‌شوند و تنها سایز آنهاست که با هم متفاوت است. بیشتر پلاتین‌ها از یک قسمت فلزی و یک قسمت پلاستیکی ساخته می‌شوند.