الکتروپمپ وسیلهای است که مایعات را به روش مکانیکی، از یک نقطه به نقطهی دیگر جابجا میکند. به این صورت که، انرژی مکانیکی را از یک منبع خارجی گرفته و به سیالی که از آن عبور میکند، انتقال میدهد. در نتیجه، انرژی سیال بعد از خروج از پمپ افزایش مییابد. همچنین از پمپ آب برای انتقال سیال به یک ارتفاع مشخص یا جابجایی مایعات در یک سیستم لولهکشی استفاده میشود.
کاربرد الکتروپمپ
پمپهای که در گذشته رایج بوده و هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرند، شامل تلمبهی باد، که برای باد کردن چرخ دوچرخه، موتور سیکلت یا تایر خودروها بکار میرود و همچنین تلمبهی دستی که آب یا سوخت را از مخزنی به مخزن دیگر منتقل میکند. اکنون به دلیل طیف وسیعی از کاربردها، پمپها در اندازهها و اشکال مختلف تولید میشوند و کاربردهای متفاوتی هم دارند.
سایز پمپها از نوع میکروسکوپی تا پمپهای بزرگ صنعتی قابل تغییر است و کارکردشان هم از انتقال گاز گرفته تا مایع و از فشار و حجم کم گرفته تا فشار و حجم زیاد متغیرند و البته کاربردهای فراوانی هم در صنعت پزشکی، وسایل نقلیه و صنایع عظیم دارند.
موارد استفاده از الکتروپمپ ها در صنعت، شامل پمپ بنزین، پمپ آب خودرو، پمپهای بزرگ برای پر کردن حوضچههای تعمیر کشتی، پمپاژ آب از چاهها، فیلتر آکواریوم، فیلتر حوضچهها و هوادهی، در صنعت اتومبیل برای خنک کننده آب و تزریق سوخت، در صنعت انرژی برای پمپاژ روغن، گاز طبیعی و خنک کننده عملیاتی، در برجها و سایر اجزای سیستمهای گرمایشی و تهویه مطبوع میباشند، درصنعت پزشکی نیز برای فرآیندهای بیوشیمیایی در ساخت و تولید دارو و همچنین به عنوان جایگزینی مصنوعی برای قسمتهای مختلف بدن به ویژه پروتز قلب استفاده میشود .
نحوهی عملکرد الکتروپمپ
نحوهی کارکرد الکتروپمپ (پمپ آب) به این صورت است که پرههای آن یا همان پروانهها، محور و سیستم آببندی، درون محفظهی آن قرار دارند. پمپ انرژی مکانیکی خود را از الکتروموتور دریافت میکند. با ورود سیال به داخل محفظهی پمپ، پروانه پمپ آب شروع به چرخیدن میکند و با چرخش پرهها انرژی جنبشی خود را به سیال در حال عبور داخل محظفه، انتقال می دهد، در نتیجه سیال در حال عبور، انرژی بیشتری پیدا کرده و با سرعت و فشار بیشتری پمپاژ میشود .
اجزاء الکتروپمپ
بدنه
محفظهای است که پرههای پمپ، محور و سیستم آببندی را در بر میگیرد و سیال از میان آن جریان مییابد. پمپها از لحاظ ساختمان و کاربرد با یکدیگر متفاوتند. از این رو، بدنه آنها به صورتهای مختلفی ساخته میشوند و جنس بدنه نیز از مواد مختلفی مثل استیل، چدن، فولاد، برنز و یا آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی و سایش ساخته میشوند.
محور یا شافت
بسته به نوع موتور مورد استفاده، بخشی از روتور موتور و یا مستقل بوده و به محور موتور جفت شده است. محور میتواند دارای یاتاقان مستقل باشد و یا توسط یاتاقانهای موتور نگهداشته شود که این مسئله، به طراحی پمپ بستگی دارد.
پروانه
قسمتی از پمپ که نیروی زیادی به مایع وارد میکند تا سرعت و مقدار حرکت سیال را افزایش دهد. منفذ مرکز پروانه را هم چشم پروانه میگویند که تا حدودی تعیین کنندهی ظرفیت پمپ است.
پرههای الکتروپمپ
قسمتهایی از پروانه که سیال را در داخل پمپ هدایت میکند.
روپوش پروانه
روپوش پروانه پرههای پمپ را پوشانده وجریان سیال را در ناحیه پروانه محدود میکند تا هدایت سیال بصورت متمرکز صورت بگیرد.
نقطهی مکش یا گلویی پروانه
محل ورود سیال به پمپ است که در نزدیکی مرکز بدنه قرار دارد و قطر عبور سیال در این نقطه، تا حدودی تعیین کنندهی میزان آبدهی پمپ است.
حلقههای سایش یا لاستیکهای سایش
این حلقهها دور گلویی پروانه قرار دارند ولی در تمام الکتروپمپ ها در نظر گرفته نمیشود. اما اگر در نظر گرفته شود، معمولا قابل تعویض خواهد بود. بدین طریق یک آببندی هیدرولیک انجام میشود که موجب افزایش کارایی پمپ میگردد. علاوه بر این، مقدار اندکی سیال از طرف رانش به طرف مکش پمپ، بازگردانده میشود.
کاسه نمد
موجب آببندی جریان مایع در داخل پمپ میشود و به نوع مکانیکی آن مکانیکال سیل میگویند.
نقطهی رانش یا تخلیه
نقطهای که پمپ سیال را به سیستم لوله کشی میراند.